TOZ w Dzierżoniowie




05.06.1946

wróć

Towarzystwo Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej (TOZ) na Dolnym Śląsku powstało 12 marca 1946 r. (jego liczne oddziały i delegatury w regionie organizowano już od 1945 r. – w szczytowym okresie było ich ponad 30). 5 czerwca 1946 r. miało miejsce posiedzenie nowego prezydium Wojewódzkiego Oddziału TOZ-u w Dzierżoniowie.

„Do Zarządu Wojewódzkiego Towarzystwa zostali wybrani: dr Bayer, dr Ogiński, dr Gołąb, dr Fryszman, dr Wołkowyski, dr Hollinger, Alpertowa, Linkowski i Szwarc.

Dzierżoniów był centrum organizacyjnym działalności TOZ na Dolnym Śląsku. Jego siedziba mieściła się przy ul. Mickiewicza 10. Przy ul. Świerczewskiego 19 powstała przychodnia wszystkich specjalności, a także stacja opieki nad matką i dzieckiem oraz przychodnia przeciwgruźlicza, przeciw weneryczna i dentystyczna, a także wojewódzka składnica apteczna. TOZ sprawował opiekę medyczną nad domami dziecka, internatami oraz szkołami. Organizował półkolonie, prowadził sanatoria i szpitale. W Dzierżoniowie powstał jeden z pierwszych żłobków TOZ-u. Szczególną opieką otoczone zostały matki oraz małe dzieci”[1].

Rok po powstaniu dzierżoniowskiego TOZ-i tak podsumowywano jego działalność:

„Dorobek TOZ-u w dziedzinie podniesienia stanu zdrowotnego ludności żydowskiej za ten okres czasu jest bardzo poważny. Sieć TOZ-u na Dolnym Śląsku obejmuje 33 ambulatoria, 1 sanatorium dla gruźliczo chorych, 1 prewentorium, 16 żłobków, 31 aptek, wielką ilość poradni dla matki i dziecka i poradni przeciwgruźliczych. Z pomocy lekarskiej TOZ-u korzysta miesięcznie około 25.000 chorych. TOZ utrzymuje na swój koszt w sanatoriach 223 gruźlików, ponadto utrzymuje około 300 chorych w szpitalach. TOZ otacza opieką lekarską i sanitarną wszystkie instytucje i zakłady żydowskie na terenie Dolnego Śląska. Oprócz pomocy lekarskiej TOZ udziela chorym pomocy w produktach i gotówce. Inwalidom udziela się pomocy w postaci protez ortopedycznych. Dzięki swej działalności TOZ stał się jedną z najpopularniejszych instytucji na ulicy żydowskiej”[2]

W 1948 r. centralę TOZ-u przeniesiono do Wrocławia. Dwa lata później organizację upaństwowiono i zlikwidowano.