Biogram

Andrzej Chyra (ur. 27 sierpnia 1964 roku w Gryfowie Śląskim) – aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, reżyser teatralny, członek Polskiej Akademii Filmowej i Europejskiej Akademii Filmowej. Uczęszczał do I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Lubinie. W 1987 roku ukończył Wydział Aktorski w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, a w 1994 roku – Wydział Reżyserii na tej samej uczelni. Od początku lat dziewięćdziesiątych grywał niewielkie role w filmach i serialach, natomiast przełom w jego karierze nastąpił w 1999 roku, gdy wystąpił w „Długu” Krzysztofa Krauzego. Fabuła filmu bazowała na głośnej wówczas historii dwóch biznesmenów, którzy – szantażowani i wepchnięci w spiralę długów przez członka mafii – zabili swojego prześladowcę. Chyra, wcielający się w przestępcę Gerarda Nowaka, nadał tej postaci rysy demoniczne i sadystyczne, dlatego też kreacja ta spotkała się z powszechnym uznaniem krytyków oraz publiczności i została nagrodzona m.in. na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.

W rok później Chyra zagrał jedną z głównych ról w zrealizowanym przez wrocławski oddział TVP spektaklu Teatru Telewizji „Skarb” według dramatu Olgi Tokarczuk. Akcja sztuki rozgrywa się w latach sześćdziesiątych w Nowej Rudzie (w okolicach tego miasta mieszka sama Tokarczuk), przedstawionej jako prowincjonalne miasteczko, z którego pragnie się wyrwać główna bohaterka. W sztuce tej Chyra zagra Amosa – tajemniczy głos, który pewnego dnia zaczyna słyszeć przeciętna urzędniczka bankowa.

Emploi bezwzględnego, zimnego i dążącego po trupach do celu twardziela, którym zasłynął w „Długu”, wykorzystał Chyra kilka lat później, wcielając się w postać Lucjana Bohmego w „Komorniku” (2005) Feliksa Falka. Akcja filmu rozgrywa się w Wałbrzychu (ukazanym jako przygnębiające, dotknięte dojmującą biedą miejsce), w którym jako komornik działa słynący ze skuteczności i braku skrupułów Bohme. Dopiero postawiony w obliczu tragicznych skutków swoich działań bohater diametralnie zmienia swoje nastawienie i próbuje naprawić wyrządzone krzywdy, nie dostrzegając jednocześnie, że współpracownicy przygotowują wymierzoną w niego intrygę. Zdjęcia do „Komornika” realizowano nie tylko w wałbrzyskich plenerach, lecz także w budynku Sądu Okręgowego w Świdnicy. Premiera filmu odbyła się w kinie Zorza w Wałbrzychu. Kreacja ta raz jeszcze przyniosła Chyrze wiele prestiżowych nagród: Złotą Kaczkę, Polską Nagrodę Filmową Orzeł oraz nagrodę na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.

W kolejnych latach Chyra miał też okazję wykazać się w innych typach ról. W rok po „Komorniku” zagrał młodego Adasia Miauczyńskiego we „Wszyscy jesteśmy Chrystusami” Marka Koterskiego, filmie opowiadającym o dramacie alkoholika i jego rodziny. Część zdjęć do tej produkcji realizowano na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu. Z kolei w 2008 roku Chyra wystąpił w jednej z głównych ról w onirycznym thrillerze Łukasza Barczyka „Nieruchomy poruszyciel”, w którym wykorzystano m.in. plenery zlokalizowane w dwóch dolnośląskich miejscowościach: w Nowej Rudzie oraz Boguszowie-Gorcach.

W 2011 roku aktor zagrał w dobrze przyjętym przez krytykę debiucie Adriana Panka: kostiumowej produkcji, której akcja rozgrywa się w XVIII wieku, pod tytułem „Daas”. W filmie tym wykorzystano wiele dolnośląskich plenerów: na ekranie zobaczyć można m.in. Wrocław (gmach główny uniwersytetu, Przejście Garncarskie, park w Leśnicy) udający historyczny Wiedeń, Zamek Książ, Jelenią Górę (pałac w Wojanowie) oraz Sobótkę.

Jednak kolejnym wielkim sukcesem w karierze Chyry była rola księdza Adama w kontrowersyjnym „W imię” (2013) Małgorzaty Szumowskiej. Kreacja ta przyniosła Andrzejowi Chyrze nie tylko kolejną nagrodę Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, lecz także nagrodę aktorską na European Film Festival w serbskim Palić.

Twórczość

Dokładną filmografię aktora można przejrzeć pod tym linkiem.