Hala stulecia, zwana wcześniej Halą Ludową, zaprojektowana została przez Maxa Berga w 1910 r. (pierwsze projekty pochodzą z lutego). Wybudowana w latach 1911-13. Ostateczny termin jej oddania do użytku determinowały obchody stulecia zwycięstwa nad Napoleonem i wydania we Wrocławiu odezwy do narodu króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III.

Pod koniec 1910 r. władze miasta ogłosiły konkurs architektoniczny na rozplanowanie przyszłych terenów wystawowych we wschodniej części miasta, wcześniej będącej torem do wyścigów konnych. Wygrali go architekci A. Boese i F. Glum. Niezależnie od konkursu Berg ukończył swój projekt, będący również częścią planu szerszej przebudowy Wrocławia, na początku 1911 roku. Ostatecznie to on został wybrany do realizacji swego pomysłu.

Nowatorski sposób budowy i niezwykła konstrukcja budziły jednak wątpliwości wśród wykonawców. Przez obawy, że budynek może się zawalić i pogrzebać pracujących wewnątrz ludzi „Berg wyszedł na ulicę, prosząc jakiegoś przechodnia, aby za opłatą w złotej marce pomógł mu w hali przy dokręceniu dużej śruby w konstrukcji szalunku, ponieważ sam nie jest w stanie tego zrobić. Zapewniał przy tym, że hala się nie zawali. Dopiero po tym demonstracyjnym akcie do pracy przystąpili robotnicy” – jak wspominał wrocławski architekt i współpracownik Berga, Paul Heim¹.

Gotowe wnętrze zarezerwowano dla realizacji monumentalnych przedstawień dramatów i koncertów, co zadecydowało o staraniach architekta, aby zainstalować tam olbrzymie organy. Wykonanie instrumentu zlecono firmie Sauer z Frankfurtu nad Odrą. Były to w tamtym czasie największe organy, jakie dotychczas stworzono. Jednak nie one jedne biły rekord świata – nawet bardziej imponującym sukcesem była kopuła hali o rozpiętości 65 m. Ona również przerosła swoje odpowiedniczki z całego globu.

Erich Mendelsohn, który odwiedził Wrocław w 1913 roku, podzielił się następującą refleksją: „Ta hala jest cudownie zaprojektowania i ma wszystkie cechy po temu, aby wywoływać ogromne wrażenie. [...] To najprostsza forma... między piramidą starożytnego Egiptu a pełną szczelin, wyciągniętą w górę katedrą gotycką”, dodając: „Hala – pozbawiona wszelkich dekoracji i ornamencików – świadczy o tym, że jesteśmy na dobrej drodze, która musi prowadzić do celu, jakim jest nowa sztuka, nowa kultura”².

Max Berg, twórca Hali Stulecia, przeświadczony o znaczeniu swojego dzieła dla miasta, po 30 latach od czasu jego budowy napisał: „Już dziś jest symbolem Wrocławia, podobnie jak wcześniej była nim sylweta wrocławskiego ratusza”³.

Hala Stulecia pozostała tym symbolem do dziś. Historia jej powstania, walory estetyczne i niezwykłe rozwiązanie konstrukcyjne od lat budzą zainteresowanie zarówno historyków architektury i znawców sztuki inżynierskiej, jak i turystów z całego świata. W historii architektury XX wieku monument ten jest trwałym przykładem wczesnego modernizmu.

Źródła: