8 czerwca 1875 r. uroczyście poświęcono budynek nowej synagogi w Dzierżoniowie. Pracami murarskimi nadzorował Ewald Böttger (był on również autorem projektu architektonicznego obiektu), który wcześniej w tym mieście prowadził szereg realizacji budowlanych, m.in. projekt przytułku, szpitala na zlecenie magistratu dzierżoniowskiego, kościół cmentarny przy ul. Wrocławskiej czy projekt odwachu (więcej pod tym linkiem).

„W wyposażaniu świątyni pomogły kobiety, które ufundowały świeczniki umieszczone po obu stronach arki przymierza oraz właściciel majątku Josephy, który sfinansował kupno trzydziestodwuramiennego żyrandola. W wigilię Zielonych Świąt 8 czerwca 1875 r. odbyło się uroczyste poświęcenie synagogi. Budynek synagogi zachował się do dzisiaj. Jest to budynek murowany z cegły, wzniesiony na planie prostokąta, trójkondygnacyjny, częściowo podpiwniczony”.

Obiekt pierwotnie miał pełnić funkcję szkoły żydowskiej – dzierżoniowska gmina żydowska wykupiła grunt pod to przeznaczenie, jednak  nie zostało to zaakceptowane przez ówczesne władze miasta. Ostatecznie udzielono zgody na budowę synagogi m.in. z salami lekcyjnymi, można więc mówić o osiągnięciu pewnego rodzaju kompromisu.

„Synagoga przetrwała II wojnę światową jako niemiecka własność prywatna Konrada Springera. Budynek był dzierżawiony i służył celom administracyjnym Hitlerjugend. Dzięki temu bożnica, jako jedna z niewielu w kraju, ocalała z wojennej zawieruchy.

Po wojnie synagoga ponownie pełniła swoją funkcję, jednak od 1968 do 1980 roku, z powodu wymuszonej na Żydach emigracji, nabożeństwa odbywały się w niej nieregularnie, a następnie została zamknięta. Od 1994 roku wpisana jest do rejestru zabytków, a w roku 2012 nadano jej nazwę Rutika – jest to imię pięcioletniej dziewczynki zamordowanej w holokauście w 1942 roku.

Od 2007 roku jej właścicielem jest założona przez Rafaela Blaua fundacja Beiteinu Chaj, dążąca do przywróceniu temu miejscu życia, tzn. przekształcenia synagogi w miejsce spotkań z historią, religią i kulturą Żydów”^[1].

Przejdź na stronę Synagogi Rutika.