12 sierpnia 1942 r.[1] odbył się ostatni pochówek na Starym Cmentarzu Żydowskim we Wrocławiu przy dzisiejszej ul. Ślężnej (ówczesna Lohestrasse). „Rok później ‘inspektor statystyczny’ SS oświadczył, że Śląsk jest ‘Judenrein’ – ‘wyczyszczony z Żydów’. Jednocześnie zanotował, że w samym okręgu Breslau 50 570 bezpaństwowych i cudzoziemskich Żydów jest uwięzionych w obozach. Nie widział w tym sprzeczności. W jego mniemaniu osoby ‘przebywające w obozie’ oficjalnie nie zaliczały się do ludności. 10 czerwca 1943 roku urzędnik gestapo z Breslau zameldował, że plany wobec gminy żydowskiej właściwie zostały zrealizowane”[2].

Gdańsk, Warszawa, Bonn, a nawet Boston – z tych miast przybyli pochowani na tym cmentarzu Żydzi, wśród których warto wymienić m.in. Ferdynanda Lassalle’a, Clarę Sachs, Heinricha Graetza czy Friederike Kempner.

„W latach 1854–1856 gmina żydowska we Wrocławiu kupiła poza miastem, we wsi Gabitz, przy szosie Borowskiej (obecnie ul. Ślężna) teren pod nowy cmentarz żydowski. Jego powierzchnia wynosiła ok. 3 ha. Pierwszy pochówek odbył się na nim już 18.11.1856 roku. Cmentarz powiększany był w 1863 r., a także dwukrotnie w XX wieku. W 1868 r. znalazł się w granicach Wrocławia. W 1912 r. na jego terenie wybudowano nową kaplicę i budynek zarządu cmentarza, zaprojektowane przez architektów Richarda i Paula Ehrlichów. Ostatni pogrzeb na cmentarzu odbył się w 1942 roku. Od 1991 r. Stary Cmentarz Żydowski stanowi Muzeum Sztuki Cmentarnej – oddział Muzeum Miejskiego we Wrocławiu”[3].

Obecnie ten różnorodny pod względem architektonicznych form nagrobkowych i niejednolitych stylów cmentarz zajmuje powierzchnię 4,6 ha. Jest bodaj jedynym w Europie muzeum tego typu.