Tomasz Jarczak: Krótka historia Prochowic

Prochowice to niewielkie miasteczko w powiecie legnickim, które może się pochwalić bardzo długą historią i niemałą liczbą zabytków. Pierwsze wzmianki o Prochowicach pojawiają się już w 1217 roku. Pierwszym właścicielem średniowiecznego grodu był Iko von Parchwitz, palatyn legnicki i dworzanin księcia Bolesława Rogatki. W 1280 roku Prochowice otrzymały prawa miejskie, które zostały potwierdzone przez Bolka I Świdnickiego. Na przełomie XIII i XIV wieku, tuż obok osady na lewym brzegu Kaczawy, stanął murowany zamek. Wzniesiony najprawdopodobniej przez wnuka Ika – Stefana von Parchwitza, który zarządzał miastem w latach 1305–1342. Piotr II von Parchwitz – syn Stefana – w 1383 roku odsprzedał majątek książętom legnickim: Ruprechtowi, Wacławowi i Henrykowi. Kolejnym właścicielem zamku stał się w roku 1400 Otto von Zedlitz, a jego rodzina jest najdłużej władającym Prochowicami rodem. Trwają tu przez ponad półtora wieku, do roku 1562. W tym czasie zamek zaczynają przebudowywać na renesansową rezydencję.

Dzięki swojemu położeniu na rozwidleniu ważnych szlaków Wrocław–Głogów i Wrocław–Zgorzelec miasto coraz prężniej się rozwijało i bogaciło. Przez ponad cztery stulecia (1374–1814) miało monopol na handel solą. W 1424 roku został wzniesiony murowany ratusz. Cztery lata później miasto najechali husyci, którzy niemal doszczętnie je zniszczyli. W tym czasie znajdowały się tutaj już dwa kościoły – św. Andrzeja oraz św. Anny. Ten ostatni niestety nie przetrwał najazdu sekty. Książę Henryk XI w latach 1567–1568 obrał sobie prochowicki zamek na tymczasową siedzibę, kiedy w Legnicy panowała zaraza. W roku 1568 trwająca 28 dni epidemia cholery zdziesiątkowała mieszkańców miasta. Podczas wojny trzydziestoletniej w 1632 roku wojska szwedzkie wkroczyły na teren Prochowic. Miasto i zamek zostały zniszczone w dość dużym stopniu. Niedługo później, bo w 1683 roku, doszło do pożaru miasta. Na początku XVIII wieku wybudowano katolicki kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela oraz szkołę. W 1769 roku miasto ucierpiało w kolejnym pożarze. W odbudowie pomaga król Fryderyk II, który w tym czasie przebywał w Prochowicach podczas podróży z Wrocławia do Głogowa. Po odbudowie miasto było już w całości murowane, a także miało kanał mający chronić przed wylewającą wodą z Kaczawy. W 1784 roku powstały pierwsze wodociągi. Podczas wojen napoleońskich w 1813 roku podczas bitwy nad Kaczawą w Prochowicach stacjonowało blisko 10 tysięcy żołnierzy.

Przełom XIX i XX wieku przyniósł rozwój gospodarczy miasta. W 1898 roku powstała linia kolejowa Legnica–Ścinawa. W 1906 roku uruchomiono elektrownię. W 1910 roku działały w Prochowicach dwa browary, dwie gorzelnie, dwie garbarnie, cegielnia, młyn, fabryka konserw oraz wiele zakładów rzemieślniczych. Działało także kilka hoteli, kawiarnie i restauracje. Po 1945 roku w mieście zaczęli się osiedlać repatrianci z ziem wschodnich. W 1948 roku powstał ośrodek zdrowia. Nowi mieszkańcy podjęli pracę uruchamiając sklepy, warsztaty, piekarnie czy restauracje. Przemysł jajczarsko-drobiarski oraz wyrobów skórzanych rozwinął się na tyle, że był jednym z największych pracodawców w regionie. Do pracy przyjeżdżali tu mieszkańcy obecnych powiatów: legnickiego, lubińskiego, średzkiego, wołowskiego, jaworskiego oraz złotoryjskiego. Przemysł ten funkcjonował prężnie niemal do końca XX wieku, a wyroby były znane w całym kraju.

Tomasz Jarczak

Źródła:

M .Przyłęcki, Historia i Zabytki Prochowic Śląskich, Legnicka Komisja Opieki Nad Zabytkami, Legnica 1969.
B. Guerquin, Zamki w Polsce, Warszawa1984. 
http://www.zamkipolskie.com/prochowice/prochowice.html
http://odkrywamyprochowice.pl/historia-miasta/
http://prochowice.com/content.php?cms_id=52&lang=pl&p=p1