Biogram

Sylwester Chęciński (ur. 21 maja 1930 w Suścu k. Tomaszowa Lubelskiego) urodził się na Zamojszczyźnie, ale jego losy od 1947 roku związane były z Dolnym Śląskiem – w Dzierżoniowie ukończył liceum ogólnokształcące (to samo, w którym uczył się Zbigniew Cybulski). Następnie podjął studia na Wydziale Reżyserii łódzkiej „Filmówki”, które zakończył w roku 1956. Niedługo po wręczeniu dyplomu przyjął ofertę z Wrocławia, gdzie czekały na niego etat i mieszkanie. Na Ziemiach Odzyskanych trafił pod skrzydła Stanisława Lenartowicza, który poszukiwał asystenta przy kręceniu Zimowego zmierzchu. Potem Chęciński asystował jeszcze Lenartowiczowi przy Spotkaniach (1957), Andrzejowi Wajdzie przy Lotnej (1959) i Jerzemu Passendorferowi przy Powrocie (1960).

Debiutancką Historię żółtej ciżemki (1961) nakręcił w Łodzi, ale na Dolny Śląsk wrócił z produkcją kolejnego filmu – Agnieszki 46 (1964) z Leonem Niemczykiem i Joanną Szczerbic w rolach głównych. To pierwszy film Chęcińskiego skierowany do dorosłego widza i zarazem pierwszy, który nie tylko został nakręcony na ziemiach zachodnich (atelier wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych oraz plenery w Grabownicy koło Milicza), ale w którym akcja filmu również rozgrywa się na tych terenach. W roku 1965 Chęciński zrealizował Katastrofę według scenariusza Zbigniewa Kubikowskiego, przyszłego redaktora naczelnego „Odry”. Film ten – pod wieloma względami antycypujący późniejszy niemal o dekadę nurtu kina moralnego niepokoju – nie odniósł dużego sukcesu frekwencyjnego, co zostało jednak nadrobione z nawiązką przez kolejne przedsięwzięcie Chęcińskiego.

W 1967 roku odbyła się bowiem premiera najsłynniejszego filmu Sylwestra Chęcińskiego – Samych swoich. Historia zwaśnionych klanów z kresów, przybywających na świeżo przyłączone do Polski tereny, nakręcona została w podwrocławskich Dobrzykowicach oraz w Lubomierzu. Sami swoi cieszyli się w kinach wielką popularnością, która zresztą nie osłabła do dziś – kolejne emisje w telewizji gromadzą przed odbiornikami rekordową publiczność[1]. Do pierwszej części opowieści o Kargulach i Pawlakach dołączyły wkrótce dwie kolejne – Nie ma mocnych (1974) i Kochaj albo rzuć (1977).

Poza trylogią kresową Chęciński kojarzony jest zazwyczaj przede wszystkim z sensacyjnym Wielkim Szu (1982) i komedią Rozmowy kontrolowane (1991). Praca twórcza reżysera nie ogranicza się jednak do tych tytułów. Chęciński nakręcił również kryminał Tylko umarły odpowie (1969), dramat psychologiczny Roman i Magda (1978), obyczajowy serial Droga (1973) i sitcom Z pianką czy bez (1997–1998). Tworzył również dla Teatru Telewizji i współpracował z teatrami warszawskimi, zielonogórskim, jeleniogórskim oraz wrocławskim Teatrem Współczesnym.

Ostatni film Chęcińskiego to Przybyli ułani (2006), część telewizyjnego cyklu „Święta polskie”. Zdjęcia powstały w okolicach Warszawy i na Mazurach. Poza tym ostatnim tytułem wszystkie dzieła reżysera kręcone były przynajmniej częściowo na Dolnym Śląsku.

Dawid Junke

Twórczość

Obszerne informacje o twórczości reżysera można przeczytać pod tym linkiem.