Biogram

Tomasz Tryzna (ur. 15 marca 1948 roku w Ostroszowicach) – pisarz, scenarzysta i reżyser. W młodości mieszkał i uczył się w Świdnicy. Od wczesnych lat pasjonował się kinem, kręcił również amatorskie filmy na taśmie 8- i 16-milimetrowej. Stworzył wówczas takie tytuły jak „Instruktaż” (1965), „Gra w zielone” (1969) czy „Samotność języka” (1974, nagrodzone na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Amatorskich POL-8 w Polanicy-Zdroju). Z branżą filmową współpracuje stale od początku lat osiemdziesiątych. Był scenarzystą kilku filmów i seriali telewizyjnych: komedii „Murmurando” (reż. Andrzej Barszczyński, 1981, prem. 1984), dramatów „Chłopiec” (reż. Leszek Staroń, 1981) i „Panny” (reż. Wojciech Sawa, 1983, prem. 1985) oraz serialu dla młodzieży „6 milionów sekund” (reż. Leszek Staroń, 1984). W 1987 powstał pierwszy film kinowy, do którego Tryzna napisał scenariusz: „Opowieść harleya” (reż. Wiesław Helak). Z kolei w 1999 roku Tryzna wyreżyserował swoją pierwszą produkcję – średniometrażowe „Czy można się przysiąść?” to surrealistyczny, paraboliczny obraz, w którym bezimienni bohaterowie przypadkowo spotykają się w pustej restauracji.

Jednak największą sławę przyniosła Tryznie nie twórczość filmowa, ale literacka. W 1994 roku opublikował on swoją powieść „Panna Nikt”, traktującą o dorastaniu piętnastoletniej dziewczynki mieszkającej w Wałbrzychu. Utwór spotkał się z bardzo pozytywnym przyjęciem (jego entuzjastyczną recenzję „O Marysi, co straciła siebie” napisał Czesław Miłosz) i został przetłumaczony na kilkanaście języków (w tym angielski, francuski, niemiecki czy portugalski). W 1996 roku Pannę Nikt zekranizował Andrzej Wajda, próbując w ten sposób jednocześnie nawiązać kontakt z młodym pokoleniem i sformułować wypowiedź o współczesnej Polsce. Premiera filmu odbyła się w świdnickim kinie „Gdynia”. Po sukcesie „Panny Nikt” Tryzna publikował również kolejne powieści: „Idź, kochaj” (2003) oraz „Blady Niko” (2010). Ich akcja także rozgrywa się na Dolnym Śląsku, a „Blady Niko” zawiera wiele wątków autobiograficznych, nawiązujących do młodości autora. Ponadto w 2007 roku wydał on „Taniec w skorupkach”, w którym usiłował połączyć ze sobą warstwę literacką i fotograficzną w jedną całość

Oprac. Robert Dudziński