Zakłady przemysłowe, które zaczęły pracować już w 1945 r.:

Państwowe Zakłady Lniarskie „Pilica” z dyrekcją w Wałbrzychu – później zakłady „Ziemowit”, w końcu „Silena”;

Państwowa Fabryka Przekaźników i Specjalnych Aparatów Elektrycznych SAE – późniejsza REFA;

Państwowa Fabryka Zegarów – wcześniej zakłady Beckera – do dziś „Termet S.A.”;

Państwowa Fabryka Konfekcji – późniejsze zakłady„Rafio”;

Państwowa Fabryka Lin i Powrozów – dzisiejszy „Defalin”     

Państwowa Fabryka Mebli – wcześniej fabryka obudów zegarów Beckera

Państwowa Fabryka Czekolady „Śnieżka”

Browar

Młyny Konrada

Rozpoczęcie działalności tych zakładów było możliwe, gdyż w czasie wojny Niemcy większości z nich nie zniszczyli, a zamienili na zakłady zbrojeniowe i pokrewne. Właściwie do dziś nie wiadomo, co w nich produkowano – np. zakłady lniarskie prowadziły produkcję wojskową, gdzie już w 1940 r. Niemcy zdemontowali krosna, a w ich miejscu zainstalowali maszyny o zupełnie innym przeznaczeniu. Produkcja była ścisłą tajemnicą nawet dla Niemców. Wiadomo też, że na terenie zakładu znajdował się podobóz Gross-Rosen. W monografii Świebodzic autorzy napisali, że Rosjanie zdemontowali cały park maszynowy – to prawda, ale zdemontowali ten służący do produkcji wojskowej. W pierwszych miesiącach na puste hale wróciły krosna ukryte w magazynach w pobliskich wsiach. Logicznie rzecz biorąc produkcja nie mogłaby się rozpocząć już w 1945 r. gdyby nie było na czym pracować.

W tym czasie otwarto pierwsze zakłady rzemieślnicze – w roku 1947 było ich już około pięćdziesięciu. Sprzyjał temu zastany stan miasta – nowi mieszkańcy przejęli zakłady po starych właścicielach, często z całym wyposażeniem. W 1946 r. funkcjonują już – elektrownia miejska, gazownia, wodociągi, młyny. Powstaje Amatorski Klub Sportowy i prywatna biblioteka państwa Nogieciów.

Oprac. Róża Stolarczyk
Fot. Krzysztof Lis