Biogram

Waldemar Cwenarski (1926-1953) – pochodzący ze Lwowa tragicznie zmarły malarz, który we Wrocławiu ukończył wpierw Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych, następnie zaś podjął studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. Był uczniem m.in. Eugeniusza Gepperta i Stanisława Dawskiego.

„Znaczna ilość [jego] prac to impulsywne, szybkie notatki, szkice, zapisy wspomnień i obserwacji wykonywane pospiesznie, niedbale, bez cyzelowania formy, jakby w obawie przed nagłym, mimowolnym zapomnieniem wojennej tragedii – śmierci ojca, brata, siostry, także przed zapomnieniem wieloletniej wojennej tułaczki. Te bolesne doświadczenia zadecydowały o tonie ekspresji sztuki Cwenarskiego, one nasyciły ją pesymizmem. W dużej mierze jak gdyby poprzez ich pryzmat przyglądał się on rzeczywistości powojennej”[1].

Do momentu śmierci stosunkowo niewielka twórczość Cwenarskiego była znany w bardzo wąskim kręgu wrocławskiego środowiska artystycznego. W 1955 r. zmieniło się to za sprawą Wystawy Przeglądowej Młodych Plastyków, następnie zaś zorganizowanej w Warszawie wystawie „Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi”, gdzie nagrodzono zaprezentowane prace wrocławskiego artysty.

Pisze o Cwenarskim Andrzej Jarosz: „Refleksja nad ‘sławą i zapomnieniem’ w przypadku Cwenarskiego przynosi przekonanie, iż dotychczasowe widzenie tego artysty wywołało potężne zachwianie proporcji pomiędzy realnym uznaniem a legendą artystyczną zdominowaną przez wieloaspektowy ‘tragizm’. Mówienie o Cwenarskim jako o rzeczniku doświadczonego wojną pokolenia, bohaterze ‘odwilży’, jego przedwcześnie przerwanej twórczości i dramatycznej śmierci warunkuje poruszanie się tylko w ramach tak ustalonych schematów. Sądzę, że widząc w każdym z tych warunków parytet prawdy, należy dążyć jednak do nowej oceny talentu Cwenarskiego. Zwłaszcza w kategoriach liryzmu, osobistej symboliki, „czystych” wartości formalnych (szczególnie koloru) ujawniających się w najbardziej znanych pracach i „ukrytych” oraz rzadko wystawianych. Ciągle otwartą jest kwestia oceny całej sztuki Cwenarskiego – tak na poziomie jakości plastycznych, jak i wartości, których udało mu się dotknąć. Trzeba zastanowić się nad jego humanizmem i zdolnością głębokiego, malarskiego odczuwania świata”[2].

„W fakturowym traktowaniu powierzchni, linearyzmie i uproszczeniu postaci, wielu krytyków sztuki widzi konotacje artysty z ekspresjonizmem. Myślę, że działalności artystycznej Cwenarskiego nie da się jednoznacznie sklasyfikować. Jego malarstwo to uzewnętrznienie własnych potrzeb, cierpienia, samotności i walki. Artysta utożsamia się z uczuciami, które w plastyce świetnie się odnajdują i potrafią działać na widza. Myślę, że właśnie dzięki nastawieniu na osobiste przeżycia, które wręcz krzyczą z płócien, jego twórczość zawsze odnajdzie odbiorcę”[3].

Twórczość

Przeczytaj więcej pod tymi linkami: 1, 2.