/
Życie literackie Nowej Rudy

Biogram

 

Nowa Ruda literacka

 

 

Noworudzki Klub Literacki Ogma

Miejska Biblioteka Publiczna w Nowej Rudzie, poszukując nowych metod działania, stała się miejscem spotkań miłośników poezji. Początkowo młodzi twórcy spotykali się w czytelni MBP. Pierwsze takie spotkanie miało miejsce 21.02.1990 r. Następnie instytucja ta udostępniła lokal w podziemiach biblioteki, który po odrestaurowaniu przez członków klubu, stał się „Piwnicą pod Pegazem”.
Początkowo
poeci skupieni w NKL Ogma czytali swoje wiersze we własnym gronie. Później ośmielili się zaprezentować je szerzej, najpierw na łamach lokalnych miesięczników: „Gazety Noworudzkiej” i „Ziemi Kłodzkiej”, następnie pism ogólnopolskich oraz w czasie wieczorów poetyckich organizowanych dla mieszkańców. Na początku klubowicze nie sądzili, że kiedykolwiek wydadzą własne tomiki czy antologie. Marzenia spełniły się bardzo szybko. W maju 1990 r. ukazała się Antologia Klubu Młodych Literatów Ogma. Zeszyt 1 (1990 r.), skromna książeczka, powielona na maszynie do pisania w 55 egz. Mottem tego zbiorku stało się „Posłanie do Nadwrażliwych” Kazimierza Dąbrowskiego. Znalazło się tam również wyjaśnienie słowa Ogma.

Założycielami Klubu Młodych Literatów Ogma (tak wtedy brzmiała nazwa) byli: Lidia Bryk-Mykietyn, Daniel Gwoździk, Adam Kandefer, Bogdan Klim, Karol Maliszewski i Tomasz Leśniowski. Nie było to oczywiście środowisko zawodowych pisarzy, ale grupa ludzi młodych oraz dorosłych (uczniów Technikum Górniczego, Liceum Ogólnokształcącego i osób różnych profesji).

Działalność wydawnicza Noworudzkiego Klubu Literackiego Ogma obejmowała przede wszystkim publikowanie tomików i antologii poezji. Pod szyldem NKL Ogma ukazały się 42. publikacje.

 

Noworudzkie Spotkania z Poezją

Noworudzkie Spotkania z Poezją towarzyszą działalności Miejskiej Biblioteki Publicznej i Noworudzkiego Klubu Literackiego Ogma od 1991 r. Stały się one oryginalnym akcentem na kulturalnej mapie Dolnego Śląska. Spotkania zazwyczaj odbywają się na przełomie maja i czerwca w ramach Dni Nowej Rudy. Pierwsze miały miejsce w 1991 r., a ostatnie, w dotychczasowej historii, w roku 2009.

 

OKP  "O Laur Kosmicznego Koperka"

Podczas Noworudzkich Spotkań z Poezją organizowane są Ogólnopolskie Konkursy Poetyckie "O Laur Kosmicznego Koperka".

Genezę nazwy w wyczerpujący sposób przedstawił dr Karol Maliszewski w posłowiu do antologii pt. “Gdzie indziej”: “Okolice Nowej Rudy, te bliższe chaty Olgi Tokarczuk, porastają fenomenalnej urody rośliny, co do których trwa spór, czy są naprawdę arcydzięglami. Zostały już w królewski sposób uwiecznione w powieści Olgi Tokarczuk „Prawiek” (2000 r.). Obrazu kosmicznego drzewa dopatrzył się w nich Krzysztof Karwowski (poeta), tworząc piękne haiku o „kosmicznym koperku”. Pielgrzymki Ogmian, a już szczególnie natchnione Davida Magena, do światowej stolicy „kosmicznego koperka”, jakim stał się Krajanów, zaowocowały nową lokalną mitologią, uwiecznioną w wierszach i na fotografiach oraz na wieczorach poetyckich, których centralnym motywem scenograficznym stawał się las arcydzięgli rozpostartych kosmicznie nad głowami i rękopisami. Teraz „kosmiczny koperek” trafił do annałów polskich konkursów poetyckich” Motyw kosmicznego koperka znalazł się również w książce Olgi Tokarczuk “Dom dzienny, dom nocny” (1998).

W dotychczasowej historii Noworudzkich Spotkań z Poezją odbyło się osiem OKP O Laur Kosmicznego Koperka. Ten jedyny w tej chwili na Ziemi Kłodzkiej i w regionie wałbrzyskim konkurs poetycki o zasięgu ogólnopolskim wyłonił się z turnieju jednego wiersza rozgrywanego w ramach Noworudzkich Spotkań z Poezją, które miały miejsce w 1996 r.

 

Grupa Poeci ’97

Grupa Poeci ’97 powstała w styczniu 1997 r. z inicjatywy Tomasza Leśniowskiego i Krzysztofa Karwowskiego. Jej założycielami byli ludzie, którzy tworzyli m. in. dorobek Noworudzkiego Klubu Literackiego Ogma: antologie i tomiki oraz ciekawe imprezy artystyczne i poetyckie. „Szukanie innej formuły niż proponował ten klub, zaowocowało powołaniem Poetów ’97 - grupy, nastawionej na intensywniejszą działalność wydawniczą, a utrzymującą ze sobą wzajemnie kontakty głównie korespondencyjnie”. Inspiracją do tej transformacji stały się słowa zaczerpnięte z utworu Karola Maliszewskiego pt. „Poeci doskonale wierni”: „oni coś jeszcze napiszą/ w 1997 usłyszycie o nich/  zmartwychwstanie poematu będzie ogłoszone”.

W pierwszych miesiącach  istnienia grupę tworzyli: Lidia Bryk-Mykietyn, Daniel Gwoździk, Krzysztof Karwowski, Bogdan Klim, Tomasz Leśniowski, Karol Maliszewski (członkostwo honorowe), Lidia Niekraś, Aneta Oczkowska, Beata Rumak-Eisfeld, Anna Szpak oraz Renata Szymik. Grupa skupiała  twórców nie tylko z Nowej Rudy, ale również z innych regionów Polski. W latach 1997- 1999 przewodniczącym Polsko-Czeskiej Grupy Poeci '97 był Krzysztof Karwowski, natomiast w latach 1999- 2001 Tomasz Leśniowski. Do chwili obecnej ukazało się 12. publikacji Polsko-Czeskiej Grupy Poeci '97. Było to 8. tomików poetyckich, 3. antologie oraz książka „Noworudzki Klub Literacki Ogma. Grupa Poeci '97”. Wnętrze omawianej książeczki stanowi rys historyczny noworudzkiego życia literackiego.

 

Karol Maliszewski

Osobą, wokół której przez kilka lat intensywnie koncentrowało się życie literackie w Nowej Rudzie, był Karol Maliszewski, poeta, prozaik i krytyk literacki. Karol Maliszewski jest nauczycielem języka polskiego i historii, doktorem nauk humanistycznych oraz wykładowcą współczesnej literatury polskiej w Kolegium Karkonoskim w Jeleniej Górze. W maju 2007 r. został nominowany do nagrody literackiej Nike za tom szkiców krytycznych "Rozproszone głosy" (2006). Jest autorem dziewięciu tomików poetyckich, ostatni “Zdania na wypadek. wiersze wybrane" (2007), czterech książek prozatorskich, najnowsza “Sajgon” (2009) i pięciu tomów szkiców krytyczno-literackich, ostatni “Po debiucie. Dziennik krytyka“ (2008). Stale współpracuje z kilkoma pismami literackimi.

 

Olga Tokarczuk

Ta bardzo popularna polska pisarka i laureatka nagrody literackiej Nike przez kilkanaście lat mieszkała w Krajanowie koło Nowej Rudy. Jest honorowym obywatelem tego miasta. Olga Tokarczuk napisała m. in. “Prawiek i inne czasy” (1996), “Dom dzienny, dom nocny” (1998), “Grę na wielu bębenkach” (2001), “Ostatnie historie” (2004).

 

Rafał Różewicz

Ur. w 1990 r. w Nowej Rudzie. Twórca tekstów poetyckich, dziennikarz. Publikował m.in. w „8 Arkuszu Odry”, „Arteriach”, „Akancie”, „Dworcu Wschodnim”, „Redzie”, „Cegle”, „Szafie”, „Zeszytach Poetyckich”, „Pomostach”, „Fragmencie” i na stronie Fundacji im. Tymoteusza Karpowicza. Finalista ogólnopolskich konkursów im. Janusza Różewicza (2013) i Jacka Bierezina (2013), zwycięzca m.in. XXIII Edycji Konkursu Poetyckiego im. K.K. Baczyńskiego (2014). Współredaguje pismo „Inter.-Literatura-Krytyka-Kultura” i stronę poecipolscy.pl. Nakładem „Zeszytów Poetyckich” ukaże się jego debiutancki zbiór wierszy pt. „Product placement”. Obecnie mieszka we Wrocławiu.

Pisze o swoim debiucie:

 

gdyby nie fascynacja mistyką codzienności

w wykonaniu Białoszewskiego,

nie byłoby mojej książki

 

zafascynowałem się kiedyś filozofią

Baudrillarda i Postmana, to na bazie tych lektur

wyrosło moje przeświadczenie o konieczności

stworzenia kontrpoetyki

 

jak można pisać o dysku twardym,

kiedy nie napisało się wszystkiego o zwykłej lodówce

 

nie poznaliśmy jeszcze w pełni świata realnego,

a piszemy o wirtualności

 

w zamierzeniu te teksty mają być odpowiedzią na cyberpoezję,

której nie uważam za dobrą drogę dla poezji