/
F.C. Achard (1753-1821)

Biogram

 

François Charles Achard (1753-1821) – inżynier, biolog, chemik, fizyk; syn emigrantów francuskich. Jest znany jako odkrywca metody produkcji cukru z buraków. Był uzdolnionym wynalazcą, zajmował się wieloma dziedzinami techniki, m.in. elektrycznością, meteorologią i rolnictwem.  Achard „w 1801 roku kupił za pieniądze rządowe (protekcja namiestnika Śląska hrabiego von Hoyma!) folwark Konary (Cunern), między Ścinawą i Wińskiem, a rok później zaczął pierwszą na świecie kampanię cukrowniczą. W budynku dworskim znajdowała się warzelnia, większość prac wykonywano ręcznie, z pomocą najprostszych maszyn. Umyte buraki tarto na specjalnych tarkach, a potem wsypywano do worków i umieszczano w prasach. Z wyciśniętego soku wyprodukowano syrop, poddany następnie rafinacji w rafineriach Jeleniej Góry i Wrocławia, a z odpadów destylowano procentowe trunki”. Eksperymentalna  instalacja służąca do produkcji cukru została tam uruchomiona  w 1802 r.

Nie pracowała ona jednak długo, bo jak pisze Beata Maciejewska: „Buraczany interes Acharda skończył się w 1807 roku, w pierwszy dzień kalendarzowej wiosny. Od przegrzanego i pękniętego komina zapaliło się pokrycie dachu głównego budynku. W ciągu dwóch godzin spłonęły wszystkie budynki fabryczne. Ogień strawił zmagazynowane towary i maszyny, dworskie zboże, paszę i słomę. Spaliło się sto jagniąt. Tylko dzięki pomocy pana von Tschirsky z pobliskiej Moczydlnicy Dworskiej, który wysłał swoich ludzi do gaszenia pożaru, ogień nie przerzucił się na wiejskie chałupy”. 

Za swoją działalność badawczą dotyczącą aklimatyzacji tytoniu w Prusach Achard otrzymał królewską dożywotnią rentę (500 talarów rocznie). Został pochowany na cmentarzu ewangelickim w  Moczydlnicy Dworskiej k. Wołowa.

 

opr. gc

 

Twórczość

 

Poradnik uprawy buraków pastewnych (Anleitung zum Anbau der zur Zuckerfabrication anwendbaren Runkelrüben und zur vortheilhaften Gewinnung des Zuckers aus denselben, 1803).

 

 

/
Próbka

 

Pozostałości po pierwszej na świecie cukrowni, której twórcą był F.C. Achard:

 

Cmentarz ewangelicki w Moczydlnicy Dworskiej, gdzie pochowano Acharda:

 

 

Fot. Grzegorz Czekański